Bu konuyu 4 başlık altında inceleyebiliriz. Birincisi hızlı teknik çizim yaparken ve hızlı bir biçimde 3 boyutlu hacimler oluştururken hangi programları kullandığımız konusu. İkincisi 3 boyutlu modellerimizi yapmak için hangi programları kullanabiliriz? Üçüncüsü render alırken hangi yazılım ve eklentileri kullanıyoruz? Dördüncüsü ise BIM (Building İnformation Modelling) yani akıllı modelleme için hangi programları kullanabiliriz, bu konularda bilgi ve önerilerimizi aktaracağız.
İlk konumuz olan teknik çizimlerimizi yaparken ve hızlı biçimde hacimler oluştururken hangi programları kullandığımızdan söz edecek olursak; teknik çizim için bir numaralı ve herkes tarafından kabul görmüş olup her zaman kullanılan Autocad programı. AutoCAD, mimarlık endüstrisinde yaygın olarak kullanılan bir diğer mimari görselleştirme programıdır. AutoCAD, 2D ve 3D tasarımlar oluşturmak için kullanılabilir ve tasarımcıların bir projeyi detaylı bir şekilde modellemelerine, düzenlemelerine ve analiz etmelerine olanak tanır.
3D Modelleme: Hızlı ve Pratik Model Yapımı
Hızlı hacimler oluşturmak içinse Sketchup programı öne çıkıyor. Sketchup ile taslak hacimler oluşturuyorduk ama özellikle son yıllarda programın yaygınlaşmasıyla eklenti ve 3D model kaynakları oldukça arttı. Bu nedenle taslak üretmenin de ötesine geçtiğini söylemek mümkün. Ama profesyonel mimari modelleme işleri için sketchup programı bazı eksikleri nedeniyle 3 boyutlu proje taslağı oluşturduğumuz ve fikrimizi 3 boyutlu eskiz niteliğinde kütle modelleri olarak ortaya koyup müşterilerimize sunmamızı sağlayan bir program niteliğinde. Sketchup, kolay öğrenim avantajı ve hızlı modelleme imkânı sunması sebebiyle mimarlık öğrencileri için önemli bir yazılım olsa da özellikle profesyonel mimari sunumlarda kullanmak isabetli olmayabilir. Özellikle ticari işlerde büyük ölçekli veya organik mimariye sahip projelerin modellenmesi sürecinde Sketchup zorlanabilmekte, çeşitli takılmalar yaşamanıza sebep olarak 3 boyutlu tasarım sürecini yavaşlatıp, çalışma isteğinizin kaçmasına neden olmaktadır. Ama her koşulda AutoCAD ile birlikte öğrenmesi ve kullanması çok kolay olan, bir günde bile temel çalışmalar yapmaya başlayabileceğiniz Sketchup programını da bilmekte fayda olduğunu söyleyebiliriz. Eğer Sketchup'a ilgiliyseniz Sketchup'ta "En Faydalı Pluginler" yazımıza göz atmanızı öneririz.
Profesyonel 3D Modelleme Programları
Bir diğer başlığımız ise 3 boyutlu modelleme aşamasında kullanabileceğimiz programlardı. Bu noktada Sketchup da kullanmak mümkün, Sketchup programında da standart proje modellerinizi bitirmeye yaklaşabilirsiniz, fakat yine de sektörde yaygın olarak kullanılan 3ds Max, Maya ve Blender programlarını farklı detay ve geometrideki mimari projeler için modelleme yapabilmeniz açısından belirtmek gerekir. Blender mimari modellemede daha az kullanılıyor ama en büyük avantajı ücretsiz olması olduğu için onu da listemize eklemek istedik.
Bu listedeki yazılımlar içerisinde mimarlık sektöründe standart olan ve yaygın kullanılan program olarak 3ds Max öne çıkıyor. Maya ise 3ds Max’in benzeri bir program olarak 3ds Max programının bir yedeği niteliğinde olduğunu söyleyebiliriz. Hangi programdan başlamak gerektiğiyle ilgili verebileceğimiz kesin bir tavsiye söz konusu değil. Bu 3 programdan herhangi birini öğrenmek aslında diğerlerini de kısa sürede öğrenmenize yarayacaktır. Bu nedenle hangisine kolay ulaşabiliyorsanız o programı öğrenmenizi önerebiliriz.
Özellikle ücretsiz olması nedeniyle Blender burada öne çıkan bir program. Fakat eğitim videolarının içeriğine baktığımızda en zengin içerik 3ds Max ile alakalı içeriklerdir ve bu da 3ds Max programını öne çıkarmakta ve bulabileceğiniz çok sayıda ücretsiz eğitim videosu kaynağı öğrenme motivasyonunuzu önemli ölçüde yüksek tutarak verimli bir öğrenim süreci sağlamanıza yaramaktadır. 3ds Max ve Maya içinse ücretsiz eğitim versiyonlarını indirerek öğrenme süreciniz için programları ücretsiz olarak edinebilmekte fakat profesyonel olarak ticari işlerinizde kullanmak istediğinizde programları satın almanız gerekmektedir.
Bu 3 programın diğer avantaj ve dezavantajlarından söz etmek gerekirse, en rahat arayüze 3ds Max programının sahip olduğunu söyleyebiliriz. Bu kişisel bir yargı olup sizin kendi çalışma motivasyonunuza göre bu rahatlık konusunda tercihleriniz değişkenlik gösterebilir. Bu noktada tabii Sketchup programını bu karşılaştırmanın dışında tutarak bir karşılaştırma yapıyoruz. Aksi halde en basit ve okunaklı arayüzün Sketchup programında olduğu açıktır. Fakat Maya ve Blender ile karşılaştırılınca 3ds Max biraz daha öğrenmesi kolay olan bir arayüz sunmaktadır. Maya’nın 3ds Max ile ciddi farklarının olmadığını söylemek mümkün. Blender ise ücretsiz bir program olup, buna bağlı olarak arkasında büyük bir yazılım ekibinin olmadığı tahmin edilebilir.
Bu sebepledir ki arayüzünün diğer programlara göre ikinci sınıf bir tasarıma sahip olduğunu söylemek yanlış olmaz. Dolayısıyla bu sebeple öğrenmesi de biraz daha zor oluyor diyebiliriz. Aynı zamanda ücretsiz olması ve daha az kullanıma sahip olması nedeniyle de kaynak sayısı diğer programlara kıyasla kısıtlı. Fakat son zamanlarda bu açığın kapandığını görüyoruz ve bu kıyas parametresinin geçerliliğinin giderek kaybolacağını ön görmek mümkün.
En İyi Render Motorları
Render yazılımları için yine 3 farklı yazılımdan bahsetmek istiyoruz. İlk olarak herkesin bir şekilde duyduğunu sandığımız Vray yazılımından söz edebiliriz. Sektörde yüksek kaliteli ve gerçekçi görselleştirmeler elde etmek için öne çıkan ve yaygın kullanılan bir program olarak nitelendirebiliriz Vray programını.
Vray’in öne çıkan avantajlarını söylemek gerekirse; hızlı bir ayarlama yaparak üst seviye fotorealistik render görselleri edinmenin mümkün olduğu bir program. Bunun yanında çok detaylı parametrelere de sahip olup sanatsal görseller oluşturmanızın mümkün olabildiği bir yazılım. Tek başına çalışmayıp bir eklenti olarak 3ds Max ve Maya programlarına kurulabilen ve modellediğiniz projenin kaplamalarını atayıp, ışık ve atmosferik ayarlarını düzenleyerek gerçekçi bir görseline ulaşmanızı sağlayan bir yazılım olarak Vray’i kullanabilirsiniz. Birçok farklı 3D modelleme yazılımıyla entegre edilebilen bu yazılım, Sketchup için de kurulabilmesi nedeniyle de öne çıkmaktadır. Sketchup üzerinde hızlı bir biçimde modellediğiniz projenizi Vray ile fotorealistik görseller haline getirebilirsiniz. Bu imkânıyla da birçok kullanıcının beğenisini almış olup bir çok kişi tarafından Sketchup kullanarak görsel oluşturulmaktadır.
Bir diğer bahsedeceğimiz render programı ise Corona Render programıdır. Vray’e çok benzeyen Corona Render biraz daha kolay bir kullanıma sahiptir. Corona biraz daha CG Artistlere yönelik olup daha Vray’e göre daha seri bir ışık hesaplaması yaparak hızlı bir biçimde sanatsal görseller oluşturmamıza imkân veriyor. Bu yönüyle mimari görseller içinde tercih edilebilir olduğunu söyleyebiliriz ve son günlerde zaten odlukça popüler olduğunu söyleyebiliriz. Vray programının sahibi Chaos Group firması tarafından satın alınmış olan program Vray için hazırlanmış 3d model içeriklerini kaplama ve tüm detaylarıyla beraber dönüştürüp kullanabildiğimiz için tam bir Vray programının muadili niteliğindedir. Buna ek olarak kendi içinde de birkaç öne çıkan detaylara sahiptir. Yaygın kullanımı nedeniyle birçok ücretsiz eğitim setine ulaşabildiğimiz Corona Render programının bu detaylarını kısa sürede öğrenebilirsiniz. Vray ve Corona Render programlarını verimli kullanabilmek için iyi bir işlemciye sahip olmanız gerektiğini hatırlatmakta fayda var.
Üçüncü olarak sayacağımız program ise Lumion programı. Lumion geniş ağaç kütüphanesiyle yıllar önce peyzaj mimarlarına yönelik ortaya çıksa da firma tarafından sürekli geliştirilmiş ve aynı ölçüde kullanımı yaygınlaşmıştır. Çok pratik ve hızlı olan program son yıllarda birçok mimarlık ofisinin beğenisini kazanmış olup yaygın olarak kullanılmaktadır. Üst seviye sanatsal görseller oluşturmak niyetinde değilseniz ve üst seviye ışık ve kaplama detayları sizin için öncelikli değilse Lumion iş odaklı harika bir render motorudur. Aslında sanatsal görseller oluşturulamadığını söylemek de doğru olmaz. Detaylı bir çalışmayla ve render edilen görseller Photoshop programıyla düzenlendiğinde fotorealistik, etkileyici görseller oluşturmak da mümkün. Lumion yazılımını akıcı bir şekilde kullanmanız içinse iyi bir ekran kartına ihtiyacınız olduğunu hatırlatalım.
All Render olarak portfolyomuzdaki bazı görsellerin Lumion aracılığıyla üretilmiş olduğunu söyleyebiliriz. Aslında hızlı render alabilen bu programın ana mantalitesi temel ve faydacı bir sistemle çalışır. Görsellerin gözle hızlı bir biçimde yakalanabilecek detayları oldukça nitelikli ifade edilirken, ikinci planda olan ve insan gözünün hemen yakalayamadığı bazı ince detaylar ise yer yer düşük veya optimum nitelikte tutularak render alma süresinden tasarruf etmeyi amaçlar. Lumion aynı zamanda Vray ve Coron Render ile oldukça güç ve uzun süreler sonunda elde edebildiğimiz animasyon sunumları ve renderları konusunda öne çıkmaktadır. Bu yönüyle iyi bir çıkış yakalayan Lumion mimarlık ofisleri için gerekli bir program halini almaktadır. En büyük dezavantajı ise çok pahalı olması ve yazılımın üst seviye görsel ve animasyonları render edebilmesi için güçlü bir ekran kartına ihtiyaç duymasıdır. Bu iki maliyet kaleminin döviz ile ilişkili olduğunu düşünürsek bizim ülkemizdeki mimarlık ofisleri için Lumion kullanmanın çok maliyetli olduğunu söyleyebiliriz. Bu bilgilerin yanında mimarlık öğrencileri için Lumion’un ücretsiz bir versiyon sunduğunu da bir not olarak eklemiş olalım.
Lumion'a benzerliğiyle dikkat çeken Twinmotion, D5 Render ve Enscape programlarına da göz atabilirsiniz. Benzer yorumların o yazılımlar için geçerli olduğunu söylemek mümkün. Ama öne çıkan farkları ise bu yazılımları daha uygun fiyatlara satın alabilme imkanınızın olmasıdır.
BIM Programları
Son başlığımız ise bizim açılımını akıllı bina modelleme olarak çevirdiğimiz BIM (Building Information Modelling) yazılımlarıydı. Bununla ilgili ise sektörde iki tane adı çok bilinen ve yaygın kullanılan program var: Revit ve ArchiCAD. Revit yazılımı Autodesk firmasının olup ArchiCAD ise Graphisoft adında bir firmanın geliştirdiği yazılımlardır. Revit’in avantajı ücretsiz olan bir eğitim versiyonunun olması ve hemen kullanmaya başlayabilmemiz. Sektörde de son zamanlarda Revit’in yağın olduğu görüyoruz.
Teoriden üretime kadar olan süreci bahsettiğimiz programlarla gerçekleştirdik. Yani proje geliştirip, iki boyutlu çizimimizi AutoCAD aracılığıyla yapıp hacmini Sketchup üzerinde geliştirerek proje kararlarını verdik ve 3ds Max ve diğer bahsettiğimiz 3D modelleme programlarıyla projemizin modelini ortaya koyarak Vray, Corona Render veya Lumion programları ile fotorealistk render görsellerini oluşturduk ve BIM ile ilgili işlemleri Revit veya ArchiCAD ile yaptığımızı düşünelim.
Bonus Öneri
Bunlara ek bonus öneri niteliğinde son olarak birkaç programdan daha söz etmek istiyoruz. Bunlardan birisi Alman yazılımı olan Allplan programı. Alman yazılımları için genelde arayüzleri iyi olmasa da iş bitirici veya faydacı olduklarından söz edilir. Allplan çok kullanmadığımız bir program olsa da 3ds Max ve Maya gibi programlara kıyasla mimari modelleme için özelleştirilmiş ve mimarların kullanımına sunulmuş olmasıyla farklılaştığını biliyoruz. 3ds Max gibi programlar ürün ve çeşitli mekanik sistemler için geliştirilmiş olması yönüyle geniş bir alana hitap eden çok yönlü programlardır. Bu yönüyle mimari modelleme süreci için dezavantajlı olup mimarlar tarafından kullanılması daha zor ve zahmetlidir. Örneğin mimari projede bir pencere koyma işlemi 3ds Max üzerinde kısıtlıdır ve pratik değildir. En azından koyacağınız pencere için size farklı alternatif modeller sunmadığını ve pencere boşluğunu pratik bir biçimde açamadığınızı söyleyebiliriz. Bu işlemlerle ilgili farklı eklenti ve modelleme işlemleri uygulayarak modelinizi karmaşık bir uygulama sürecinden geçirmeniz gerekmektedir. Allplan, Revit ve ArchiCAD gibi programlar tamamen mimari modellemeye yönelik olduğu için çok hızlı ve pratik bir şekilde duvarlarınızı, yapısal katmanlarınızı, pencere, kapı gibi elemanlarınızı meydana getirebilirsiniz.
Tüm bu programların hepsini öğrenmek uzun vakitler alacağını bilerek sabırla öğrenilebileceğini belirtmek isteriz. Buna ek olarak tüm programları en ince detayına kadar öğrenmenin çok zor olduğunu, aynı zamanda çok gerçekçi olmadığını belirtmekte fayda var. O nedenle her program hakkında temel bilgiye sahip olup tüm proje aşamalarında işinize yaracak bir tane programı detaylarıyla öğrenmelisiniz. Programların niteliklerinin de sizin kullanma becerinizle ilişkili olduğunu unutmadan ulaşabildiğiniz herhangi bir programla işe başlayabilirsiniz.